Schriftelijk mediteren. Ik wist niet dat het kon tot ik de aanpak van Byron Katie tegenkwam. Zij ontwikkelde The Work. Een simpele en effectieve methode van vier vragen waarmee je belemmerende overtuigingen en gedachten kunt opsporen en onderzoeken.   

In dit artikel bespreek ik The Work. Dus voel je je wat zwaar? Of zoek jij op dit moment naar mogelijkheden om stress te verlagen en om te gaan met spanning? Zeker even uitproberen wat het voor je kan doen!

Juist nu relevant

Meer dan ooit is er behoefte aan innerlijke rust en acceptatie van dat wat er op ons pad komt. Wel eens een grote groep professionals gevraagd naar hun de grootste frustratiebronnen op het vlak van hun persoonlijke ontwikkeling? Grote kans dat ze dingen aangeven als: omgaan met onzekerheid, angst voor het onbekende en het verlies van controle. Tegelijkertijd zijn dit zaken waarop enorme druk staat in deze tijd van crisis en polarisatie. Met veel spanning en stress als gevolg. 

Denk even aan de avondklok. Sinds gisteren van kracht. Als we de media moeten geloven, kan hier alleen maar ellende uit voortkomen. Angsten, depressies en andere problemen met onze mentale gezondheid liggen op de loer als gevolg van de opeenstapeling van uitdagingen die we op ons bordje krijgen in deze Corona periode. Geen fijn vooruitzicht natuurlijk en hoe je ook denkt over de maatregelen zelf, alleen van de berichtgeving al word je niet vrolijk. 

Het begrip stress

Stress als term is in de jaren 30 van de vorige eeuw geïntroduceerd door de Hongaar Selye. Sinds die tijd is het begrip vanuit verschillende disciplines onderzocht waardoor over de definitie soms wat verwarring bestaat. 

Een definitie die vaak terugkeert is de volgende: ‘stress is het verschil tussen eisen die aan iemand gesteld worden door de omgeving of zichzelf en de inschatting van die persoon van de eigen mogelijkheden om daaraan te kunnen voldoen.’ 

In deze definitie zitten een paar dingen opgesloten die belangrijk zijn om te onthouden. Namelijk dat er bij stress sprake is van:

• Stressoren, in de vorm van eisen (omstandigheden, situaties of prikkels)
• Perceptie of inschatting van die eisen 

De rol van gedachten in stress

Niet dat wat er gebeurt, maar je gedachte over wat er gebeurt creëert jouw realiteit. Een statement dat je vast vaker voorbij hebt zien komen. Je wist dit al? Mooi. En toch is het nogal wat. Jouw gedachten als bron van de problemen in de wereld en niet oorlog, hongersnood of rampen.  

Iedere situatie is simpelweg dat: een situatie. En jij bepaalt hoe je op deze gebeurtenis reageert. Als je angstige of paniekerige gedachten denkt, dan komt je lichaam in actie. Je voelt je gespannen, onrustig, paniekerig.

Dus wat nou als ook stress het product is van je eigen perceptie, je eigen gedachten. Dat het niet de stressoren zijn die de stress veroorzaken, maar jouw gedachten die leiden tot het fysieke en hormonale effect dat hoort bij de stressreactie?

Jij denkt nu misschien: ja, maar ik krijg stress van mijn werk, de deadlines, de conflicten met mensen of andere problemen die zich voordoen in je leven. De realiteit zoals je die ervaart is soms vervelend. Tuurlijk vliegt het je soms aan (mij in elk geval wel). Tegelijkertijd: het wordt pas écht vervelend omdat jij dat zo ervaart. 

Een (actueel) voorbeeld 

Laten we dit aan de hand van een actueel voorbeeld eens nader kijken.

• Gebeurtenis: De overheid voert een avondklok in waardoor je na 21.00 uur niet meer op straat mag zijn 
• Gevolg: Je bent boos en angstig

Het interessante zit in de stap die ligt tussen de gebeurtenis en het gevolg. Wat dacht je of hoe interpreteerde jij de gebeurtenis? Hypothetisch zijn er wel duizenden interpretaties en gedachten mogelijk:

• Deze maatregel is de opmaat voor een totalitaire staat waarin we steeds minder vrijheden hebben
• Deze maatregel gaat het verschil niet maken, op deze manier krijgen we Corona de wereld niet uit
• Ik kan en mag helemaal niks meer doen, niks is meer leuk
• Ik ben niet blij met deze maatregel maar vertrouw erop dat de overheid de beste keuzes maakt die mogelijk zijn op basis van de informatie die ze op dit moment hebben
• Ik behoor niet tot de risicogroep waarom zou ik me dan aan deze maatregel houden
• Dit is een maatregel die gaat helpen om snellere verspreiding van het virus tegen te gaan

In dit voorbeeld voelde iemand zich boos en angstig. Nu is niet de vraag wat is de juiste of meest correcte interpretatie, maar welke interpretatie leidde hier tot de gevoelens van boosheid en angst? Dat kan bijvoorbeeld de tweede gedachte uit bovenstaande opsomming zijn geweest. 

Het is voor mij logisch dat je bij een dergelijke gedachte boos wordt, en angstig. Immers: Hoe fijn is het vooruitzicht om binnen te moeten zitten als je dat niet wilt? Hoe fijn is het om te denken dat Corona voorlopig nog niet weg is als we deze weg inslaan? 

Het zijn het deze onprettige emoties die ons erop wijzen dat we hechten aan iets dat voor ons mogelijk onwaar is. Een reden om daarmee aan de slag te gaan!

Vier vragen die stress verlagen

Byron Katie ontwikkelde een methodiek om op een constructieve manier je gedachten te onderzoeken en stress te verlagen. Haar methodiek heet ‘the Work’ en daarin staan 4 vragen centraal:

1. Is het waar?
2. Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
3. Hoe reageer je op die gedachte?
4. Wie zou je zijn zonder deze gedachte?

De vragen zien er op het eerste gezicht vrij eenvoudig uit. Ze kunnen je echter enorm helpen om je gedachten in perspectief te plaatsen. Los van de antwoorden dwingt de aanpak je om verder na te denken en open te staan voor andere perspectieven. Op die manier haalt deze werkwijze een boel stress weg en brengt meer rust in je leven.  

Uitgewerkt voorbeeld

Laten we het eerdere voorbeeld er simpelweg bij pakken om te kijken wat er zou kunnen gebeuren.

Dit was de gedachte: de avondklok gaat het verschil niet maken, op deze manier krijgen we Corona de wereld niet uit.

Dit waren de vragen:

1.   Is het waar?

Ok. Laat je emoties even los en vraag jezelf eens af of het echt waar is wat je denkt.

Ja, denk je dit is waar. Althans, dat denk ik wel in andere landen met een avondklok is er tenslotte ook nog Corona, toch? Ik antwoord daarom nu ja. (bij nee kun je direct door naar vraag 3). Deze vraag helpt in een vroeg stadium een niet-realistische gedachte te ontdekken.

2.    Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?

Nu wordt het interessant, want: is het mogelijk om na te gaan of de gedachte die je hebt 100% zeker waar is? Gaat de avondklok inderdaad het verschil niet maken? Hoe kun je dat met absolute zekerheid weten? Nu al? Je kunt niet de toekomst voorspellen toch, dus hoe kun je het absoluut zeker weten? Zijn er ook bewijzen te vinden die op het tegendeel wijzen? Deze vraag kan je behoorlijk aan het twijfelen maken, op basis waarvan je kunt inzien dat de stress nu nergens voor nodig is. 

3.     Hoe reageer je op die gedachte?

Ga voor jezelf na hoe je omgaat met de gedachte zoals die er nu is. De kans is groot dat je jezelf enorm aan het opfokken bent. En voor je het weet buitel je van de ene gedachte in de andere. Zo gaat dat bij in elk geval bij mij. Je bent wellicht boos, gefrustreerd en kunt er tegelijkertijd niks aan veranderen. De avondklok is er en gaat niet van weg. Wat jij ook denkt of voelt. Het punt hier is om mild naar jezelf te kijken en de manier waarop je je energie gebruikt voor iets waaraan je niks kunt veranderen. 

4.     Wie zou je zijn zonder deze gedachte?

Dan zou ik in staat zijn genuanceerder te kijken naar de situatie. Ik zou me realiseren dat het nu nog te vroeg is voor conclusies. Dat het nu, hier, vandaag eigenlijk best ok gaat met mij. Dat er wellicht ook voordelen te halen zijn uit de situatie. Dat er ook positieve signalen zijn. Met deze vraag kun je nagaan hoe de wereld er voor je uitziet zonder deze gedachte. Of je je wellicht opgelucht of zelfs blijer voelt als je niet langer vasthoudt aan je gedachte.

Men lijdt het meest…

The Work kan je zien als een meditatie op schrift. Centraal staat het beëindigen van het lijden dat we onszelf aandoen door onze gedachten. Het gaat over het openen van je hart. Het doel is niet om te proberen je mindset te veranderen in andere zogenaamd ‘betere’ of ‘positievere’ gedachten. Positief geformuleerd komt het neer op het volledig omarmen van het hele leven zonder angst. 

En hielpen de vragen jou om stress te verlagen? Na het voorgaande proces is de oorspronkelijke gedachte over de avondklok misschien onderuitgehaald of anders in ieder geval genuanceerd. De boosheid en angst zijn wellicht veranderd in iets anders. De uitkomst is echter niet te sturen. Het is een proces wat je vooral eens zelf moet ervaren. Stel de vragen, keer in jezelf en wacht tot de diepere antwoorden naar boven komen.